Wsparcie dla przedsiębiorców społecznych w związku z epidemią koronawirusa

  • kalkulator

W związku z epidemią koronawirusa, a co za tym idzie koniecznością zamknięcia lokali gastronomicznych, odwołania szkoleń i innych wydarzeń wielu przedsiębiorców społecznych staje przed trudną decyzją: być czy nie być. W tym momencie nie ma prostej odpowiedzi na to pytanie, ale z dnia na dzień wdrażane są systemowe rozwiązania, które mają wesprzeć przedsiębiorców (w tym społecznych) w przetrwaniu tego najtrudniejszego czasu. Poniżej zamieszczamy najważniejsze informacje oraz porady, co robić, by przetrwać kryzys. 

UWAGA: nasza notka jest na bieżąco aktualizowana. Ostatnia aktualizacja 04,05.2020

>>Zapoznaj się z założeniami Tarczy Antykryzysowej 2.0<<

Tarcza Antykryzysowa

Tarcza Antykryzysowa to pakiet rozwiązań wspierających przedsiębiorców, którą rząd przedstawił 18 marca. Ustawa weszła w życie 31 marca.

Najważniejsze założenia ustawy:

  • zwolnienie ze składek na ZUS przez 3 miesiące dla:
    • pracujących w mikrofirmach zatrudniających do 9 osób, założonych przed 1 lutego 2020. (chodzi o składki za wszystkich pracowników) za okres marzec-maj;
    • osób samozatrudnionych o przychodzie poniżej 3-krotności przeciętnego wynagrodzenia, zarejestrowanych przed 1 lutego 2020 r.
  • świadczenie postojowe w kwocie do około 2 tys. zł – dla zleceniobiorców (umowa zlecenia, agencyjna, o dzieło) i samozatrudnionych;
  • dofinansowanie wynagrodzeń pracowników – do wysokości 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i uelastycznienie czasu pracy – dla firm w kłopotach;
  • ochronę konsumentów w zakresie nadmiernego wzrostu cen i innych nieuczciwych praktyk;
  • czasowe zniesienie opłaty prolongacyjnej przy odraczaniu lub rozkładaniu na raty należności skarbowych i składkowych (ZUS);
  • umożliwienie odliczenia od dochodu (przychodu) darowizn przekazanych na przeciwdziałanie COVID-19;
  • korzystniejsze zasady rozliczania straty;
  • przedłużenie legalnego pobytu i zezwoleń na pracę dla obcokrajowców;
  • zwalnianie z naliczania kar umownych za – związane z epidemią – opóźnienia przy realizacji przetargów;
  • umożliwienie gminom odstąpienia od pobierania podatku od nieruchomości od firm, które przez epidemię koronawirusa utraciły płynność finansową;
  • gwarancje de minimis z BGK.

Przeczytaj więcej:

Jak korzystać z tarczy antykryzysowej? Informacje po webinarium FRSO oraz założenia Tarczy Antykryzysowej 2.0

Jak korzystać z Tarczy Antykryzysowej – poradnik – zebraliśmy w poradniku podstawowe informacje dot. najważniejszych założeń Tarczy Antykryzysowej – w tym przede wszystkim informacje o wsparciu zatrudnienia

Koronawirus – najważniejsze informacje dla przedsiębiorców w serwisie biznes.gov.pl

Koronawirus – szczególne rozwiązania związane z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 – podsumowanie w serwisie biznes.gov.pl

Tarcza Antykryzysowa – wszystkie informacje w jednym miejscu


Jak ubiegać się o wsparcie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych? 

ZUS jest tym miejscem, gdzie przedsiębiorcy mogą ubiegać się o udzielenie wsparcia, które w życie wprowadziła Tarcza Antykryzysowa. Do ZUS można zwrócić się w następujących sprawach:

Wszystkie dokumenty oraz instrukcje dot. ubiegania się o wsparcie znajdują się na stronie ZUS:

Tarcza Antykryzysowa – wsparcie z ZUS

Organizacje pozarządowe mogą korzystać ze zwolnienia ZUS

WAŻNE:  z informacji uzyskanych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wynika:

W sytuacji, gdy – zgodnie z przepisami – Wnioskodawca nie opłaci składek, ponieważ będzie do tego uprawniony (mikroprzedsiębiorcy, zgłaszający do ubezpieczeń mniej niż 10 ubezpieczonych oraz spełniający pozostałe warunki, o których na swojej stronie informuje ZUS), we wniosku o dofinansowanie do wynagrodzeń wykazuje koszty płacy, bez uwzględnienia składek do ZUS. Pracodawca powinien więc sprawdzić czy ma możliwość uzyskać zwolnienie z opłacenia ZUS.

Przeczytaj więcej: Tarcza Antykryzysowa – najważniejsze zmiany dla dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych i refundacji składek na ubezpieczenia społeczne


Wsparcie dla przedsiębiorców na ochronę miejsc pracy ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

Już są dostępne wnioski dla pracodawców dotyczące dofinansowań do wynagrodzeń pracowników w celu utrzymania ich w związku z przestojem ekonomicznym czy obniżeniem wymiaru czasu pracy w przedsiębiorstwie.

Wzory wniosków są dostępne:

Wsparcie dla przedsiębiorców na ochronę miejsc pracy ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

Wnioski można składać również elektronicznie

Uproszczona instrukcja ubiegania się o dofinansowanie

Jak wypełnić wniosek o dofinansowanie do wynagrodzenia w okresie przestoju ekonomicznego? Wyjaśniamy krok po kroku

Obowiązujące przepisy nie wskazują na ograniczenia w możliwości jednoczesnego wystąpienia o zwolnienie z obowiązku opłacania składek (lub o ich zawieszenie) oraz o dofinansowanie w ramach ochrony miejsc pracy. Należy jedynie pamiętać o warunkach, jakie zostały sprecyzowane odrębnie w zakresie każdego z tych instrumentów pomocowych, albowiem w sytuacji, gdy przedsiębiorca skorzystał ze zwolnienia z opłacania składek odprowadzanych do ZUS, nie może otrzymać dofinansowania w części dotyczącej składek na ubezpieczenia społeczne. Może natomiast otrzymać dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników.


Tarcza Antykryzysowa dla III sektora

W ustawie o tzw. Tarczy Antykryzysowej znalazły się również zapisy dot. wsparcia dla III sektora. Objęły one:

  • możliwość modyfikacji zasad rozliczania dotacji w związku z epidemią koronawirusa (w zakresie przedłużania terminów na składanie sprawozdań z wykonanych zadań, rozliczania dotacji z pominięciem terminów wynikających z ustawy o finansach publicznych oraz na uznawanie za uzasadnione wydatków poniesionych na sfinansowanie działań odwołanych w następstwie epidemii – jest to jedynie rekomendacja, każdy grantodawca będzie indywidualnie rozpatrywał sytuację) – zachęcamy do kontaktu z lokalnymi organami administracji publicznej w celu omówienia przeszkód w realizacji zadań publicznych zaistniałych w związku z epidemią koronawirusa;
  • Organizacje, którym z powodu koronawirusa łączne przychody z działalności statutowej spadły o min. 30% – obliczone przez porównanie 60 następujących po sobie dni przypadających w okresie po 1 stycznia 2020 do analogicznych 60 dni w roku poprzednim – mogą ubiegać się o dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników, przy czym dotyczy to zarówno pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, jak i na podstawie umów cywilnoprawnych. Wysokość dofinansowania uzależniona jest od wysokości spadku obrotów. Wnioski o dofinansowanie będzie można składać w PUP;

Organizacje pozarządowe/ przedsiębiorstwa społeczne mogą korzystać ze wszystkich zapisów Tarczy Antykryzysowej, nie tylko z tych dedykowanych III sektorowi.

Przeczytaj więcej:

Tarcza antykryzysowa dla III sektora: 19 rozwiązań

Zlecanie zadań w Tarczy. Na co mogą liczyć NGO-sy

NGO – Tarcza Antykryzysowa

Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia programu wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego pod nazwą „Program Wsparcia Doraźnego Organizacji Pozarządowych w zakresie przeciwdziałania skutkom COVID-19


Podniesienie kwoty dofinansowania do wynagrodzeń osób z niepełnosprawnością

Projekt Tarczy Antykryzysowejzakłada zwiększenie dofinansowań do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników:

  • do 1950 zł w przypadku osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności,
  • do 1200 zł w przypadku osób ze stopniem umiarkowanym,

Dodatkowe dofinansowanie dla pracodawców zatrudniających osoby z orzeczoną chorobą psychiczną, upośledzeniem umysłowym, całościowym zaburzeniem rozwojowym, epilepsją lub niewidomych:

  • 1200 zł w przypadku osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,
  • 900 zł w przypadku osób zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,
  • 600 zł w przypadku osób ze stopniem lekkim.

Nowej wysokości dofinansowania do wynagrodzeń można się spodziewać od kwietnia 2020 r.

Przeczytaj więcej:

Dopłaty do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnością. Zmiany w ustawie o rehabilitacji osób niepełnoprawnych i zatrudnieniu wspomaganym – podsumowanie dotychczasowych zmian

Tarcza antykryzysowa dla osób niepełnosprawnych


Środki „na życie” dla podmiotów ekonomii społecznej

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Bank Gospodarstwa Krajowego podpisały umowę, dzięki której wkrótce podmioty ekonomii społecznej będą mogły otrzymać wsparcie płynnościowe. Będą to nisko lub wcale oprocentowane pożyczki. Środki na ten cel wyniosą 20 mln zł. Wkrótce zostanie wyłoniony pośrednik finansowy, który będzie obsługiwał wygospodarowane środki.

Przeczytaj więcej:

Środki „na życie” dla podmiotów ekonomii społecznej


Specustawa funduszowa

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przygotowało projekt ustawy, która ułatwi ich prowadzenie i rozliczanie w nowej rzeczywistości oraz skierowanie pieniędzy unijnych na walkę z koronawirusem. Projekt ustawy zakłada m.in.:

  • możliwość uznania za kwalifikowane wydatków na cele niezrealizowane z powodu pandemii,
  • wydłużenie terminów składania wniosków w konkursach oraz terminów uzupełniania i wprowadzania poprawek we wnioskach;
  • wydłużenie terminu przekazania wniosków o płatność;
  • wprowadzenie nadzwyczajnego trybu wyboru projektów czy udzielanie ulg w spłacie należności.

Przepisy ułatwią przesuwanie przez marszałków województw środków na walkę z koronawirusem.

Przeczytaj więcej:

Funduszowy Pakiet Antywirusowy

Zapoznaj się również z rekomendacjami Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej w zakresie realizacji projektów współfinansowanych z Funduszy Europejskich. Zachęcamy do indywidualnego kontaktowania się z Instytucjami Pośredniczącymi w celu omówienia możliwych rozwiązań.


Wsparcie dla ludzi i instytucji kultury

Twórcy oraz instytucje kultury (w tym organizacje pozarządowe zajmujące się działaniami kulturalnymi) będą mogli skorzystać z założeń tarczy antykryzysowej. Dodatkowo Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przedstawiło swoje propozycje:

  • dwa nowe programy dotacyjne: Twórczość w Internecie (dotacje na rozwój cyfrowych form prezentacji twórczości artystycznej) oraz dodatkowy program rekompensujący straty dla kultury w związku z epidemią po jej zakończeniu;
  • elastyczne podejście do realizacji i rozliczania zadań w Programach Ministra;
  • zmiany w ustawie o kinematografii dopuszczające premiery filmowe na platformach VOD i w Internecie oraz wydłużenie obowiązywania promes PISF dla produkcji filmowych;
  • zmiany w ustawie o zachętach audiowizualnych wydłużające terminy oraz upraszczające procedury składania wniosków o wsparcie finansowe na produkcje audiowizualne;
  • zwiększenie zakresu pomocy socjalnej (zapomóg) dla ludzi kultury.

Przeczytaj więcej: MKIDN: Tarcza Antykryzysowa obejmie ludzi i instytucje kultury

Kultura w sieci – rusza program MKiDN finansowania zmian formy upowszechniania działalności twórczej


Wsparcie dla podmiotów ekonomii społecznej prowadzących podmioty reintegracyjne (Kluby/Centra Integracji Społecznej/ Zakłady Aktywności Zawodowej/ Warsztaty Terapii Zajęciowej)

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej informuje, że centra integracji społecznej wypłacają świadczenie integracyjne za marzec w pełnej wysokości (w przypadku okresu próbnego 50%) uczestnikom zajęć, którzy w okresie ich zawieszenia przez wojewodę:

  1. wyrażali gotowość uczestniczenia w zajęciach;
  2. przebywali na opiece nad dzieckiem do lat 8;
  3. przebywali na kwarantannie.

Następnie CIS składają do właściwego organu samorządu terytorialnego wnioski o refundację świadczeń za  marzec 2020 r. wraz z listami obecności, na których dokonują adnotacji informującej o nieobecności spowodowanej zawieszeniem zajęć.

Jeżeli uczestnik podczas zawieszenia zajęć przez wojewodę przebywał na zwolnieniu lekarskim do wyliczenia wysokości świadczenia integracyjnego stosuje się art. 15 ust. 7a ustawy o zatrudnieniu socjalnym.

MRPiPS zaleca, aby CIS, których działalność może przyczyniać się do ograniczenia rozprzestrzeniania się zakażeń lub minimalizowania negatywnych skutków epidemii kontynuowały działalność (o ile to możliwe), z zachowaniem ostrożności oraz zaleceń Głównego Inspektora Sanitarnego.

Czytaj więcej:

MRPiPS: Komunikat dla podmiotów zatrudnienia socjalnego 

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych informuje, że w projekcie Tarczy Antykryzysowej znalazły się również zapisy dot. WTZ oraz ZAZ. Placówki, mimo zawieszenia działalności, dalej będą otrzymywać dofinansowanie z PFRON. ZAZ-y będą mogły ubiegać się o rekompensatę wypłacanego niepełnosprawnym pracownikom wynagrodzenia. Koszty działania ZAZ-ów zorganizowanych w formie samorządowych zakładów budżetowych będą mogły być dofinansowane również przez dotację podmiotową od organizatora.

Komunikat Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dla podmiotów zatrudnienia socjalnego


Wsparcie miasta Łodzi dla przedsiębiorców

Plan wsparcia przedsiębiorców i ratowania kilkudziesięciu tysięcy miejsc pracy przedstawiony przez Urząd Miasta Łodzi zakłada:

  • obniżenie czynszów za lokale miejskie na najbliższe dwa miesiące do wysokości 1 zł;
  • nieoprocentowane pożyczki i poręczenie kredytowe oraz dotacje na późniejszym etapie.

Na początek kwota na wsparcie wyniesie 10 milionów złotych.

Zobacz nagranie z konferencji prasowej

Złóż wniosek o obniżenie czynszu


Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna wspiera przedsiębiorców

Sprawdź na stronie: Wsparcie dla przedsiębiorców w czasie walki z COVID. ŁSSE przygotowała pakiet pomocowy


#RatujemyLokalneBiznesy – przedsiębiorcy wspierają przedsiębiorców

Na stronie www.ratujemybiznesy.pl można zgłosić przedsiębiorstwo, które potrzebuje wsparcia w wyniku epidemii koronawirusa i może zaoferować vouchery na usługi. Na stronie mogą zgłosić się również przedsiębiorcy, którzy chcą zakupić vouchery dla swoich pracowników. Na początek firma Bluerank przeznaczyła na zakup voucherów 100.000 zł, zachęca także inne firmy do włączenia się do akcji. Przedsiębiorcy potrzebujący pomocy mogą zgłaszać się do 19 kwietnia. Akcja dotyczy tylko firm z woj. łódzkiego, ale firma Bluerank zachęca do rozszerzania akcji na inne województwa.


Opłacenie podatków: PIT/CIT/VAT 

Wydłużenie terminu dot. złożenia zeznania i wpłaty podatku CIT w roku podatkowym, który zakończył się w okresie:

  • od dnia 1 grudnia 2019 r. do dnia 31 marca 2020 r. dla podatników osiągających wyłącznie dochody wolne od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o CIT, a także tych podatników, którzy są podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, dla których przychody z działalności pożytku publicznego, o której mowa w art. 4 tej ustawy stanowią co najmniej 80% wszystkich przychodów – do dnia 31 lipca 2020 r.
  • od dnia 1 grudnia 2019 r. do dnia 31 stycznia 2020 r. dla pozostałych podatników – do dnia 31 maja 2020 r
  • wpłaty należnego podatku wykazanego w tym zeznaniu albo różnicy między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w tym zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku.

Zapoznaj się z rozporządzeniem:
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie przedłużenia terminu do złożenia zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (straty poniesionej) i wpłaty należnego podatku przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych.

Istnieje również możliwość złożenia wniosek o odroczenie terminu płatności.

Przeczytaj więcej:

Informacja oraz instrukcja złożenia wniosku na portalu biznes.gov.pl


Pożyczki dla podmiotów ekonomii społecznej

Fundusz TISE SA – pożyczkodawca podmiotów ekonomii społecznej rozpatruje wnioski o pożyczki bez zmian, na bazie dotychczasowych dokumentów. Możliwe jest udzielenie pożyczki na poprawę bieżącej płynności finansowej – nic się pod tym względem nie zmieniło, poza faktem, że pożyczkodawca trochę więcej o możliwy impakt obecnej sytuacji. Możliwa jest karencja w spłacie kapitału do 6 miesięcy – nic się w tu również nie zmienia.

Aktualnie przede wszystkim rozpatrywane są wnioski o restrukturyzację pożyczek już udzielonych.

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej wraz z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej i Bankiem Gospodarstwa Krajowego przygotowały pakiet ulg w spłacie pożyczek z Krajowego Funduszu Przedsiębiorczości Społecznej:

  • wydłużenie karencji w spłacie kapitału o dodatkowy, nie dłuższy niż 6 miesięcy, okres – dotyczy nowo udzielanych pożyczek oraz pożyczek już udzielonych, w których nie rozpoczęła się jeszcze spłata kapitału;
  • tzw. wakacje kredytowe, tj. możliwość zawieszenia spłaty rat kapitałowych lub kapitałowo-odsetkowych (do uzgodnienia) – na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy;
  • dwukrotne obniżenie oprocentowania na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy – dla pożyczek nowych i już zawartych;
  • obniżenie oprocentowania do 0% na  okres nie dłuższy niż 12 miesięcy w przypadku trudnej sytuacji finansowej PES, wynikającej z sytuacji epidemicznej w kraju,
  • wydłużenie okresu utworzenia miejsca pracy maksymalnie do 12 miesięcy, tj. o 6 miesięcy, przy czym dotyczy to zarówno zawartych umów pożyczki, jak i nowych pożyczek zawieranych do 31 grudnia 2020 r.;
  • możliwość wydłużenia okresu spłaty pożyczek, zarówno na start, jak i pożyczki rozwojowej, maksymalnie o okres 12 miesięcy.

Wszystkich klientów TISE zachęcamy do kontaktu z opiekunem w celu omówienia możliwości restrukturyzacji pożyczki.

Przeczytaj więcej: Ułatwienia dla podmiotów ekonomii społecznej – pożyczkobiorców Krajowego Funduszu Przedsiębiorczości Społecznej

Komunikat Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej


Mikropożyczka dla mikroprzedsiębiorców

Mikroprzedsiębiorcy mogą skorzystać z pożyczki do wys. 5.000 zł na pokrycie bieżących kosztów działalności. Pożyczka jest niskooprcentowana i istnieje możliwość jej umorzenia.

Niezbędne informacje i dokumenty znajdują się na stronie:

Skorzystaj z niskooprocentowanej pożyczki dla mikroprzedsiębiorców ze środków Funduszu Pracy


Leasingi/ czynsze/najmy

Zachęcamy do indywidualnego przeglądania umów oraz pisania wniosków wniosków o odłożenie kilku miesięcznych spłat i o wydłużenie o odpowiednią liczbę miesięcy umowy leasingowej. Podobnie jak przy umowach leasingowych, zachęcamy do rozmów z właścicielami wynajmowanych powierzchni, np. o obniżeniu stałych opłat za media/ ogrzewanie w związku z tym, że powierzchnie nie są wykorzystywane.


Informacja dla beneficjentów programów NIW: FIO, PROO, ROHiS i Korpus Solidarności

Narodowy Instytut Wolności prosi o kontakt z opiekunami projektów, jeżeli zostały zidentyfikowane ryzyka i osiągnięcie rezultatów projektu ze względu na obecną sytuację w kraju jest zagrożone.

Informacja dla beneficjentów PO WER

Beneficjenci realizujący projekty w ramach Działań PO WER nadzorowanych przez Departament Wdrażania EFS w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej mogą zgłaszać zmiany mające na celu podejmowanie działań ukierunkowanych na zwalczanie oraz przeciwdziałanie pandemii COVID-19, przy założeniu zachowania zgodności z celami realizowanych projektów.

Zapoznaj się z komunikatem MRPiPS

Zalecenia Instytucji Pośredniczącej dla beneficjentów Działania 4.3 POWER w związku z pandemią

W związku z tym, że projekty realizowane w ramach EFS są w sposób szczególny narażone na konsekwencje wynikające z ograniczeń związanych z pandemią koronawirusa, wprowadzono szereg działań mających na celu zminimalizowanie wpływu pandemii na realizację projektów.

Zapoznaj się z komunikatem

PFRON: Kolejna zmiana zasad realizacji i rozliczania umów (COVID–19)

Zarząd PFRON w celu łagodzenia skutków epidemii COVID-19 wprowadził kolejne rozwiązania dotyczące realizacji oraz rozliczania projektów zleconych do realizacji organizacjom pozarządowym.

Zapoznaj się z komunikatem

Zmiany w zakresie zasad realizowania projektów w Programach MKiDN 2020

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego podjął decyzję o wprowadzeniu zmian w programach ministra realizowanych w 2020 roku. Wprowadzone zmiany mają na celu wsparcie wnioskodawców w realizacji projektów, które uzyskały dotację, a ze względu na sytuację epidemiologiczną muszą ulec zmianom.

Zapoznaj się z komunikatem


Działania Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej

Na poziomie regionalnym woj. łódzkiego, jak i na poziomie krajowym, opracowywane są propozycje wsparcia finansowego dla przedsiębiorstw społecznych, które przez epidemię koronawirusa znalazły się w trudnej sytuacji finansowej.

20 marca 2020 r. Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej skierowały pismo do Minister Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie wsparcia dla przedsiębiorstw społecznych.

Zapoznaj się z pismem i propozycjami wsparcia


WAŻNE:

Nie zwlekaj z kontaktami z urzędem czy bankiem do ostatniej chwili. Lepiej jest występować z prośbą o odroczenie spłat przed terminem płatności, której się nie zapłaci niż po. W wielu wypadkach to jest inna kwalifikacja.

W kontaktach z urzędami korzystaj z możliwości składania wersji elektronicznych dokumentów lub z możliwości załatwienia sprawy poprzez profil zaufany.

Sprawdź stronę biznes.gov.pl, na której znajdziesz najważniejsze informacje dla przedsiębiorców – załatwisz tam też wiele spraw urzędowych on-line.